شارا، دکتر سید محسن فاطمی-  سوال اصلی این است که روابط عمومی در دنیا از چه ابزارهایی می تواند استفاده کند تا تقویت سرمایه اجتماعی را در سطوح مختلف شاهد باشیم. ما وقتی از توسعه صحبت می کنیم اولین عاملی که در اذهان طرح می شود توسعه اقتصادی است. در غرب در سال های اخیر، خود مفهوم توسعه اقتصادی مورد چالش قرار گرفته است. بدین معنا که شاخص های اقتصادی تنها شاخص های توسعه محسوب نمی شوند. وقتی ما توسعه را فقط با شاخص های اقتصادی منسجم و در حوزه توسعه صرفاً به شاخص های اقتصادی بپردازیم یک بخش خاصی از توسعه خودش را نشان می دهد اما بسیاری از دیگر موارد توسعه مثل توسعه عاطفی یا توسعه معنوی یا توسعه فکری نادیده گرفته می شوند. در حوزه های مختلف روابط عمومی افراد بسیاری تجهیزات مادی را در اختیار داشته و دارند اما به خاطر فقدان توسعه عاطفی یا مباحث دیگر با شکست مواجه می شوند. سوال اساسی این است که چه مکانیسم ها و چه مولفه هایی را برای تقویت توسعه عاطفی یا مباحث دیگر با شکست مواجه می شوند. سوال اساسی این است که چه مکانیسم ها و چه مولفه هایی را برای تقویت توسعه عاطفی، معنوی و فکری در درون روابط عمومی می شود مطرح کرد.
 
 افراد در روابط عمومی بسیاری ابزارهای توسعه را در اختیار دارند؛ از ابزارهای اقتصادی لازم بهره مندند اما این بهره مندی ها نه تنها توانایی روابط عمومی ها را بیشتر نمی کند بلکه در ارتباط بین دولت و ثروت و ... با چالش هایی همراه است. سوال این است که چه حوزه ای را می توانیم در حوزه روابط عمومی مورد توجه قرار بدهیم که بتواند توسعه عاطفی ـ هیجانی را همراه داشته باشد؟ بدون «توسعه هیجانی»، روابط عمومی از درون با ماهیت متزلزلی همراه خواهد بود. یکی از مولفه های مهم در تعریف سرمایه های اجتماعی عنصر تعامل و ارتباط است. به هر میزان که از اخلاق و از پتانسیل های ارتباطی بتوان در سطح جامعه خوب استفاده کرد امکان فراهم آوردن سرمایه های اجتماعی در آنجا بالاست. چند عامل در فهم سرمایه های اجتماعی دخالت دارد. کسانی که در روابط عمومی کار می کنند باید جواب بدهند که بدون تقویت سرمایه های درون فردی در حوزه روابط اجتماعی چگونه می توان به کشف سرمایه های اجتماعی دست یافت؟ تحقیقات مختلف در آمریکای شمالی نشان داد افرادی که در حوزه های روابط عمومی کار می کنند اگر از سرمایه های درونی کمی برخوردار باشند در شناخت بیرونی عاجز خواهند بود در بحث سازمان ها و اثربخشی کسانی که در حوزه های درون سازمانی کار می کنند انتظار موفقیت بیشتری از آنها می توان داشت. کلید شایستگی در سازمان ها، روی سرمایه های درونی است. اگر افرادی که در حوزه روابط عمومی کار می کنند از فقدان سرمایه های درونی برخوردار باشند و از لحاظ سرمایه های درونی دچار عجز و ضعف باشند امکان فراهم آوردن سرمایه های اجتماعی برای آنها تقریباً محال است.
 
 خیلی از سازمان ها در چند سال اخیر بررسی کردند بیشتر مشکلاتی که در سازمان ها وجود دارد برمی گردد به مشکلاتی که در روابط انسانی وجود دارد. از طرف دیگر کلید موفقیت در فضای سازمانی به تقویت امنیت درونی آدم ها در حوزه سرمایه فردی بستگی دارد. بنابراین کشف سرمایه های اجتماعی و نقش آنها در تولید تا اندازه زیادی وابسته به کشف سرمایه های درونی در انسانهاست این سرمایه درونی نقش مهمی را در تامین سرمایه های اجتماعی خواهد داشت.
 
 بنابراین اولین عامل در فهم سرمایه های اجتماعی فهمیدن موهبت سرمایه درونی است. لذا کسانی که در روابط عمومی کار می کنند و اعتماد به نفس پایین دارند نه تنها نمی توانند پیام رسان خوبی در سطح ابتدایی اطلاعات باشند بلکه در اغلب مواقع موانع مختلف هم ایجاد خواهند کرد. روابط عمومی باید بتواند در مرحله اول اعتماد به نفس آگاهانه را کسب کند و اگر نتواند کسب کند نه تنها می تواند در سطح سرمایه های اجتماعی نقش داشته باشد بلکه خودش یک مانع ایجاد می کند. مدیرانی هم که از اعتماد به نفس بالاتری برخوردارند در کشف استعدادها نقش مهمی دارند. ولی مدیری که از اعتماد به نفس کافی برخوردار نیست در حوزه روابط عمومی پیامی که می دهد پیام دوگانه است. پیام متفاوتی است. عدم اعتماد به نفس باعث ایجاد مشکل خواهد شد.
 
 دومین عنصر آگاهی است. روابط عمومی در کشف سرمایه های اجتماعی، همانطور که اعتماد به نفس را بعنوان یکی از ضروریات لازم دارد، آگاهی و اذعان به آگاهی را لازم خواهد داشت. بدون روابط عمومی نمی توان سرمایه های اجتماعی را کشف کرد.
 
 این آگاهی ها به چند بخش تقسیم می شوند: یک بخش آگاهی های درون سازمانی و درون فردی و بخش دیگر آگاهی های مربوط به نفوذ اجتماعی است.
 
 بستر آگاهی های درون فردی و آگاهی های درون سازمانی در آگاهی های درون فردی است. انسان هایی که نسبت به نقاط ضعف و قدرت خود آگاهی ندارند طبعاً انسان های موفقی نخواهند بود. اصطلاحی است که می گوید «ما در روابط عمومی آنچه که می خواهیم بدست نمی آوریم، آن چیزی را در روابط عمومی و در سازمان به دست می آوریم که برای آن بتوانیم مدیریت ارتباط آگاهانه تدوین کنیم.»
 
 در مدیریت ارتباط هر میزان که آگاهی وجود داشته باشد افراد در سرمایه های اجتماعی نقش مهمتری از خودشان نشان خواهند داد. مدیریت آگاهی باید وجود داشته باشد تا افراد اتوماتیک رفتار کنند.
 
 سرمایه های اجتماعی در سطوح مختلف می توانند تجلی یابند. وقتی در روابط عمومی نگاه از یک منظر باشد خود این مانع خواهد شد تا سرمایه های اجتماعی آشکار شود. محل حضور و ظهور سرمایه های اجتماعی در «ارتباط» است. هر مشکلی که در هر جای دنیا بوجود بیاید از داخل خانواده گرفته تا سازمان ها، این مشکل در حوزه ارتباط است، این ارتباط می تواند مربوط به هر چیزی باشد. ما وقتی به پتانسیل های موجود در سرمایه های اجتماعی واقف نباشیم به عنصر ارتباط بی اهمیت هستیم.
 
 شکوفایی فرد در «ارتباط» در ابعاد مختلف، می تواند پتانسیل های وجودی فرد را آشکار کند. روابط عمومی برای به ظهور رساندن این توانمندی ها نقش بسیار مهمی دارد اما چگونه این کار را انجام می دهد اگر خودش از اعتماد به نفس و سرمایه های اجتماعی و آگاهی های لازم برخوردار نباشد؟ روابط عمومی باید از فراز ارتباطات نگاه کند. عامل بعدی در کنار آگاهی، «آرامش آفرینی» است. عامل بعدی «پل سازی» و فهم آن در سطوح مختلف است. روابط عمومی زمانی می تواند در سرمایه های اجتماعی نقش موثر داشته باشد که بتواند خوب مشترک سازی کند. افرادی که در روابط عمومی کار می کنند هم در پل سازی و هم در گرفتن امتیاز باید مهارت داشته باشند. تنها یکی از اینها کافی نیست. کسانی می توانند در سازمان ها پویایی بوجود بیاورند که محورانگیزهای آنها درونی باشد. در سازمان ملل اخیراً مطرح شد در هر جا که پروژه سازمان ملل قرار است اجرا شود الزاماً جزء پروژه ها باید یک پیوست اجتماعی و فرهنگی تهیه شود. وقتی پروژه ای تعریف می شود باید مشخص شود که چه تاثیرات فرهنگی و عاطفی بجا خواهد گذاشت. چون همان اثر است که می تواند به تامین سرمایه اجتماعی منجر شود. در اینجا روابط اجتماعی نقش بسیار مهمی را ایفا می کند. با تشکر از صبر و حوصله ای که به خرج دادید.