شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)– مصطفی مصباح زاده (دکتر در حقوق از فرانسه)، یکی از دو موسس روزنامه کیهان در بهمن ماه ۱۳۲۱، استاد پیشین دانشکده حقوق دانشگاه تهران، نماینده ادوار مختلف مجلس شورای ملی و سناتور ۲۴ نوامبر ۲۰۰۶ در «سان دیاگو» کالیفرنیا در نود و هفت سالگی درگذشت. ولی تا چهار روز بعد جز در چند رسانه، فوت او گزارش نشده بود، یک رسانه هم که در وب سایت خود، خبر فوت مصباح زاده را انتشار داده بود، عکس چهل سالگی اش را در کنار آن چاپ کرده بود!. تا ۲۷ نوامبر خبر فوت او حتی در وب سایت «کیهان لندن» که مصباح زاده، خود پس از انقلاب سال ۱۳۵۷ موسس آن بوده است دیده نشد. چاپ مطلب در یک هفته نامه، کمی طول می کشد، ولی انتشار آن در وب سایت، آنی است و هزینه ندارد.
مصباح زاده (متولد ۱۹۰۸) کار مطبوعاتی را با ریاست بر اداره تبلیغات کشور آغاز کرده بود. وی این سمت را پس از اشغال نظامی ایران در دوران جنگ جهانی دوم به دست آورده بود. سپس با همکاری عبدالرحمن فرامرزی ـ هر دو استاد دانشگاه و برخاسته از جنوب ایران ـ دست به انتشار نشریه زد و بعدا نام نشریه را به «کیهان» تبدیل کردند و به مدیریت عبدالرحمن فرامرزی انتشار آن ادامه یافت.
اوایل دهه ۱۳۴۰ که میانه او با سناتور مسعودی ناشر روزنامه قدیمی تر اطلاعات (به دلایلی) به هم خورده بود و هر دو تا مدتی با انتشار مقاله و افشاگری یکدیگر را می کوبیدند کسی نمی دانست که مصباح زاده با گرفتن کمک مالی از شاه، به انتشار کیهان دست زده است، و یا این که مصباح زاده علاقه مند به معاملات زمین است، نه روزنامه نگاری حرفه ای، و از این قبیل …. همان زمان، بعضی هم بودند که می گفتند مرافعه مطبوعاتی مسعودی و مصباح زاده به تحریک نزدیکان دربار است، زیرا که مصباح زاده کمک مالی شاه را که به صورت «وام» بوده مسترد نداشته و به تعهداتش در این زمینه عمل نکرده است!.
«کیهان» تا اواخر دهه ۱۳۳۰ و زمان تحریم روزنامه اطلاعات در میتینگ صدها هزارنفری جبهه ملی در میدان جلالیه (پارک لاله امروز)، تیراژی قابل ملاحظه نداشت. با تحریم روزنامه اطلاعات، کار کیهان رونق گرفت. کیهان پیش از میتینگ جبهه ملی با ابتکار ستون «داوطلب ازدواج» که در ایران سابقه نداشت، کمی جان گرفته بود. مصباح زاده پس از رونق گرفتن کیهان از بکارگیری روزنامه نگاران چپگرا خودداری نکرد و روزنامه او قیافه ای چپ و ترقی خواه به خود گرفت (که برای مردم دلچسب بود) و مسعودی نیز چنان کرد، اما با احتیاط کامل و دو روزنامه چهره قدیم را از دست دادند. همین رقابت تنگاتنگ و برقرار کردن جریمه «خبر خوردن» خبرنگاران از روزنامه رقیب باعث پیشرفت و تیراژ صدها هزار نسخه ای و یک میلیونی آنها شده بود.
مصباح زاده از نیمه دوم دهه ۱۳۳۰ در رقابت با مسعودی که دوره آموزش روزنامه نگاری درست کرده بود، به اعزام تنی چند از خبرنگاران خود به اروپا و آمریکا، برای تکمیل معلوماتشان در حرفه روزنامه نگاری دست زد و سپس با کمک آنان دانشکده روزنامه نگاری را تاسیس کرد و ….
برخلاف مسعودی، مصباح زاده از تاسیس سندیگای روزنامه نگاران در اوایل دهه ۱۳۴۰ استقبال کرد ولی با مسعودی بر سر استخدام اعضای تحریریه یکدیگر که کناره گیری می کردند و یا اخراج می شدند توافق کرده بود و درنتیجه رفتن از کیهان به اطلاعات و بالعکس به آسانی (و بلافاصله) امکان نداشت.
مصباح زاده حدود یک سال مانده به انقلاب، امور کیهان را به پسرش ایرج سپرده بود، کاری که مسعودی چهار سال پیش از او کرده بود و مدیریت اطلاعات را به پسر بزرگش فرهاد داده بود و بهرام پسر دومش را معاون او کرده بود. این نکته را هم نباید ناگفته گذارد که مسعودی (موسس روزنامه اطلاعات) عاشق روزنامه نگاری بود و لحظه ای از نوشتن، حتی خبرنگاری دور نمی شد و تحریریه را به ندرت ترک می کرد، عکس ها را برای چاپ، خودش انتخاب می کرد ولی مصباح زاده زیاد دست به قلم و بمانند مسعودی، به امور تحریریه نمی پرداخت نبود.
مصباح زاده در سال انقلاب ایران را ترک کرد ولی نه روزنامه نگاری را. هفت ماه پس از انقلاب هر دو روزنامه کیهان و اطلاعات مصادره شدند و اینک وابسته به دفتر رهبری هستند. با وجود این، محتوای روزنامه اطلاعات نشان می دهد که روش قدیمی خود (خبری بودن) را ادامه می دهد.
منبع: www.iranianshistoryonthisday.com
|
||||
