هرگونه بحثی درباره رسانه های جمعی منوط به شناسایی و قبول این نکته است که ما به طرز عمیقی به حضور و محتوای برنامه های آن ها وابسته ایم هرگونه کوششی برای درک شیوه عمل رسانه های جمعی در زندگی امروز ما، باید با شناخت این واقعیت آغاز شود که رسانه های جمعی لازمه جامعه و زندگی فردی ما هستند. بنابراین باید به شناخت آن ها و مطالعه تاریخچه پیدایی و نظارت مطرح درباره آن ها پرداخت.ارتباطات جمعی عامل روابط میان رسانه ها و مخاطبان و نیز رسانه ها و جامعه است. عامل رابطه میان مخاطبان و جامعه، ارتباطات میان فردی و آنچه افراد از جامعه و یکدیگر آموخته اند.کتاب «شناخت ارتباطات جمعی» (که با عنوان انگلیسی «Understanding Mass Communication» منتشر شده است) هفت بار تجدید چاپ شده است. این کتاب به بررسی مبانی ارتباطات جمعی، مرور تاریخ موضوع و پاره ای مسائل معاصر آن می پردازد و نگاهی به نظریه های پایه این حوزه دارد. ترجمه موفق این اثر که به قلم سیروس مرادی و تحت نظر دکتر ناصر باهنر- عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع)- از سوی انتشارات دانشکده صدا و سیما به بازار ارائه شده است، با توجه به نویسندگان شهیر و صاحب سبک (ملوین دفلور و اورت ای.دنیس) و استقبال از آن میان علاقه مندان به مباحث ارتباطات، می تواند به عنوان یک منبع اصلی به ویژه برای دانشجویان و اساتید رشته ارتباطات و گرایش های مربوط به آن مورد استفاده قرار گیرد. همان گونه که این کتاب در خارج از ایران به عنوان یک منبع درسی پایه شناخته و با شمارگان بالا برای علاقه مندان توزیع شده است. (بخشی از مقدمه کتاب)

درادامه تلاش می کنیم تا با ارائه شرح مختصری از بخش های ۴گانه و زیر فصل های ۱۷ گانه آن، شما را با کتاب «شناخت ارتباطات جمعی» بیشتر آشنا کنیم.

در این کتاب، جز فصل اول که به ماهیت وسایل ارتباطی می پردازد، سایر فصول در ۴ بخش اصلی ارائه می شوند. این بخش ها عبارتند از:

* رسانه های جمعی،*رسانه های شنیداری، دیداری و چند رسانه ای،*صنایع وسایل ارتباط جمعی، مخاطبان

* تأثیرات و موضوعات رسانه

فصل اول، ماهیت وسایل ارتباط جمعی؛ نویسنده در این فصل با بررسی ریشه های ارتباطات انسانی به شرح مختصری از روند تکوین ارتباطات جمعی می پردازد. در پایان این فصل نیز تلاش می کند تا با مقایسه ای اجمالی میان ارتباطات رودررو و ارتباطات جمعی، نتایج آماری حاصل از به کارگیری وسایل ارتباط جمعی را می شمارد.بخش اول؛ شامل فصل های دوم، سوم و چهارم است که به ترتیب به بررسی نقش های ارتباطاتی کتاب، روزنامه و مجله می پردازد.فصل دوم، «کتاب قدیمی ترین وسیله ارتباط جمعی»، همان طور که از عنوان این فصل بر می آید بیشتر به جنبه های مکتوب دنیای ارتباطات توجه کرده است و ذیل موضوعاتی چون؛ اختراع و توسعه صنعت چاپ و روند نشر کتاب به تبیین جایگاه کتاب در میان سایر رسانه های ارتباط جمعی می پردازد.فصل سوم، «روزنامه نخستین وسیله ارتباطی برای جامعه توده ای»، ملوین دفلور و همکارش دنیس در این فصل سعی دارند با ارائه تاریخچه مختصری از روزنامه ها به تحلیلی منسجم از کارکرد، ساختار و نقش مطبوعات در میان مخاطبان اصلی آن برسند. هم چنین نویسندگان در انتهای این فصل نگاهی گذرا به گرایش های غالب در روزنامه نگاری و جایگاه این صنعت در جهان معاصر داشته اند.فصل چهارم، «مجلات پاسخی به علائق متنوع»، شما می توانید در این فصل پاسخ سوالاتی از قبیل مجله چیست، چه کارکردهایی دارد و چگونه توسعه یافته است را بیابید. علاوه بر این در قسمت های دیگر این فصل با نگاهی جامعه شناسانه به تقسیم بندی، نفوذ و اهمیت مجلات از زمان شکل گیری تا به امروز پرداخته شده است.بخش دوم که بخش های پنجم الی هشتم را شامل می شود سعی دارد با شرحی تفصیلی از ویژگی های منحصر به فرد هر کدام از رسانه های فیلم، رادیو، تلویزیون و رایانه؛ جایگاه اساسی هر یک از آن ها را در عصر ارتباطات تبیین کند.نویسندگان در این بخش بیشتر به سبغه تاریخی صوت و تصویر توجه دارند و در هر فصل به صورت مجزا به تاریخچه هر کدام از رسانه های فیلم، رادیو و تلویزیون می پردازند. فلور و دنیس هم چنین با بیان سیر تطور رسانه های ارتباط جمعی در طول تاریخ؛ نحوه هماهنگ شدن آن ها با مقتضیات زمان، پذیرش سایر رسانه های رقیب و میزان مخاطبان شان در دوره های مختلف را تشریح می کنند.بخش سوم این کتاب که مفصل ترین و شاید مهم ترین فصل آن است، به شیوه های اساسی در رسانه ها پرداخته است و با نگاهی مردم شناسانه سعی در بازگو کردن نقش رسانه های ارتباط جمعی داشته است. نویسندگان در این بخش که فصول نهم الی چهاردهم را شامل می شود کوشیده اند تا با مطالعه دقیق و ساختاری رسانه های معاصر، کارکردهای اطلاع رسانی آن ها را در اخبار بررسی کنند و روش های تحریف حقایق خبری را شرح دهند.در فصل دهم این کتاب که بیشتر رنگ و بوی مطالعات فرهنگی- رسانه ای به خود گرفته تلاش شده است تا با تبیین مفاهیمی چون؛ فرهنگ مردمی، رسانه و سرگرمی؛ مخاطبان با این حوزه به فراموشی سپرده شده ارتباطات آشنا شوند.فصل یازدهم؛ این فصل که با عنوان آگهی های بازرگانی و استفاده از وسایل ارتباط جمعی در بازار آغاز شده است با تشریح چیستی آگهی های تجاری و ارائه تاریخچه مختصری از این صنعت در رسانه های آمریکایی، به چند نمونه از پژوهش های مرتبط با آگهی های بازرگانی و هم چنین انتقادهایی که متوجه آن ها شده است، می پردازد.فصول دوازدهم و سیزدهم کتاب شناخت ارتباطات جمعی با ارائه مثال های گوناگون و در عین حال جذاب به بیان قواعد حاکم بر روابط عمومی و نحوه توسعه آن می پردازد و خواننده را به برخی خصوصیات بارز مخاطبان هر یک از آن ها آگاه می کند. علاوه بر این در این ۲ فصل تلاش شده است با تبیین وابستگی متقابل ۳ نهاد روابط عمومی، رسانه و مخاطبان؛ روش هایی برای ارزیابی میزان توجه و تأثیرپذیری مخاطبان از رسانه ها در حوزه های فیلم و رادیو و تلویزیون ارائه شود.بخش چهارم؛ ۳ فصل پایانی این کتاب با یک رویکرد کاملاً جامعه شناسانه به تبیین جایگاه فرهنگی- اجتماعی رسانه ها در دوران معاصر می پردازد. نویسندگان در این فصل ها به جنبه های بین المللی رسانه ها، چگونگی سازمان دهی آن ها و جایگاه اخلاق در رسانه توجه می کنند و به عنوان نمونه نقش روزنامه های بین المللی در تأثیرگذاری بر نخبگان سیاسی- اجتماعی جهان را نقد و بررسی می کنند. لازم به ذکر است در انتهای کتاب می توانید فرهنگ واژه های تخصصی حوزه وسایل ارتباط جمعی را مطالعه کنید. این قسمت در کنار سایر فصول که شرح آن رفت برای علاقه مندان علم ارتباطات مفید خواهد بود.