شبکه اطلاع‌رسانی روابط‌عمومی ایران (شارا)-|| باوجود تمام این کارآیی‌ها، به نظر می‌رسد که ما باید شنوندگان خوبی باشیم، اما بیشتر ما این‌طور نیستیم. تحقیقات نشان داده است که تنها ۲۵ تا ۵۰ درصد از آنچه که می‌شنویم، به یاد می‌آوریم. یعنی زمانی که شما برای مدت ۱۰ دقیقه مشغول صحبت با رییس، همکاران، مشتری‌ها یا همسرتان هستید، آنها تنها به نیمی از صحبت‌های شما توجه می‌کنند و این امری ناراحت کننده است! حتی زمانی که شما به اطرافتان دقت می‌کنید و در پی یافتن مسیرتان یا دریافت اطلاعات ارائه شده هستید، همه حرف‌ها را به طور کامل نمی‌شنوید.

تنها باید امیدوار بود که بخش‌های مهم ارائه شده در همان 30تا25 درصدی باشد که شما آن را می‌شنوید. اما اگر اینطور نبود چه؟ با ارتقای مهارت شنیداری، می‌توان بهره‌وری و همچنین توانایی در تاثیرگذاری، متقاعدکردن و مذاکره کردن با دیگران را بهبود بخشید. افزون بر این، با ارتقای این مهارت می‌توان از منازعات یا سوءتفاهم‌ها نیز جلوگیری کرد. تمام این موارد، در موفقیت ما در کارهایمان،تاثیر بسزایی دارد.

درباره ابزار شنیدن موثر:

برای شنیدن بهتر باید از شیوه «شنیدن موثر» استفاده کرد. به عبارتی، شما در یک تلاش آگاهانه در پی آن باشید که علاوه بر آنکه حرف‌های دیگران را بشنوید، بلکه مهم‌تر از آن، پیامی را که به شما فرستاده می‌شود نیز به طور کامل دریافت کنید. برای این منظور، شما باید به دقت به سخنان مخاطبتان توجه کنید. برای بهبود مهارت شنیداری، شما باید مخاطبتان را متوجه سازید که در حال شنیدن حرف‌های او هستید.

برای اینکه به اهمیت این موضوع پی ببرید، از خودتان سوال کنید که آیا وقتی شما در حال گفت‌وگو با شخصی هستید، به این موضوع توجه می‌کنید که شخص مقابلتان در حال شنیدن حرف‌های شما هست یا نه، آیا پیامی را که شما در پی ارسال آن هستید، فهمیده یا نه و تنها در شرایطی که حرف‌های شما برای او ارزشمند باشد، به سخنان خود ادامه می‌دهید.اگر حس کنید که فرد هیچ توجهی به صحبت‌های شما ندارد، از ادامه صحبت کردن منصرف می‌شوید.

تبدیل شدن به یک شنونده موثر

برای دستیابی به مهارت‌های شنیداری موثر، پنج راه‌حل کلیدی وجود دارد. این موارد به شما این اطمینان را می‌دهد که شما سخنان مخاطبانتان را به خوبی می‌شنوید و به مخاطبانتان نیز نشان می‌دهید شما به خوبی در حال شنیدن حرف‌های آنها هستید.

۱. روشی استفاده کنید که نشان دهد،هم سخنان مخاطبتان را می‌شنوید و هم کلام او را تصدیق می‌کنید. همچنین ارتباط غیرکلامی نیز دارید. بنابراین:

• مستقیم به صورت مخاطبتان نگاه کنید.
• افکار غیر مرتبط را کنار بگذارید.
• در ذهنتان سخنان او را رد نکنید.
• با حرکات بدنی توجه‌تان را نشان دهید.

۲. نشان دهید که در حال گوش دادن هستید. با حرکات بدن و صورتتان نشان دهید که به مخاطبتان توجه می‌کنید.
• گاهی اوقات سر خود را تکان بدهید.
• لبخند بزنید و از سایر حرکات چهره‌تان استفاده کنید.
• به حالت چهره‌تان توجه داشته باشید و مطمئن باشید که چهره‌تان گشاده و مشتاق است.
• مخاطبتان را با واژه‌های کوتاهی همچون «بله» به ادامه صحبت ترغیب کنید.

۳. بازخورد ارائه دهید؛ نظرات شخصی ما، مانند مفروضات، قضاوت‌ها و اعتقاداتمان می‌توانند شنیده‌های ما را دچار تحریف کنند. نقش شما به عنوان یک شنونده این است که هر آنچه را که می‌شنوید، بفهمید. این کار شاید نیازمند آن باشد که هر آنچه را که گفته می‌شود، مورد بازخورد و پرسش قرار دهید.

• شنیده هایتان را با بیان پرسش‌هایی مورد بازخورد قرار دهید: «من چه می‌شنوم؟» سخنان مطرح شده چه منظوری در خود داشت؟ این‌ها پرسش‌های خوبی برای بازخورد شنیده‌هایمان است.
• برای روشن شدن برخی نکات، پرسش‌هایی را مطرح کنید: «منظور شما از این صحبت چیست؟»، «آیا منظور شما این است؟»
• نظرات گوینده را به طور مرتب خلاصه کنید.

۴. قضاوت خود را به تاخیر بیندازید. قطع کردن سخن مخاطب، سبب اتلاف وقت می‌شود. این کار ذهن مخاطب را مشوش می‌کند و فهم کامل پیام را دچار اختلال می‌کند.

• پیش از مطرح کردن سوالاتتان، اجازه دهید که گوینده صحبتش را به طور کامل تمام کند.
• با صحبت‌ها و استدلال‌های بی مورد سخنان گوینده را دچار وقفه نکنید.

۵. پاسخ مناسب ارائه دهید. شنیدن موثر روشی است برای احترام و درک متقابل. شما با گوش کردن به صحبت‌های مخاطبتان درحال کسب اطلاعات و دیدگاه‌های او هستید. برخورد کردن یا بی‌احترامی به مخاطب هیچ نتیجه سودمندی برای شما در پی نخواهد داشت.

• پاسخ‌هایتان را با صراحت، باز و صادقانه بیان کنید.
• نظرات خود را بااحترام بیان کنید
• نظرات خود را به شیوه‌ای که مورد پسند مخاطبتان است، بیان کنید.

برای تبدیل شدن به یک شنونده موثر، تمرکز و عزم و اراده طولانی مدت لازم است. عادت‌های کهنه به سختی در انسان تغییر می‌کنند و اگر شما برای سال‌ها شنوندگان خوبی نبودید، مسلما تغییر آن نیز به آسانی و سرعت نخواهد بود. بنابراین، به طور آگاهانه روی مهارت‌های شنیداری خود کار کنید. از همین امروز تلاش کنید که از شنیدن موثر استفاده کنید تا درنتیجه، ارتباطی بهتر داشته باشد، بهره‌وری‌تان را در کارهایتان ارتقا بخشید و روابط اجتماعی‌تان را توسعه دهید.

سید محمد اعظمی نژاد
*عضو هیات رییسه کمیته تخصصی توسعه- انجمن مدیریت منابع انسانی ایران(azaminejad@gmail.com)

منبع: mindtools