شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)-|| داوود زارعیان کارشناس علوم ارتباطات در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان درباره جایگاه و وظایف روابط عمومیها پس از انقلاب اسلامی گفت: همزمان با شروع انقلاب تقریباً نگاه کاملاً منفی نسبت به روابط عمومیها شکل گرفت، تا جایی که رشته روابط عمومی در دانشگاههای ایراتن تعطیل شد. عدهای معتقد بودد روابط عمومی یک رشته لوکس است که کارهای تشریفاتی انجام میدهد. پس از گذشت یک تا دو سال از انقلاب این موضوع که امکان وجود روابط عمومی وجود دارد، مطرح شد اما بر اساس حیطه تعیین شده، یک روابط عمومی میتوانست کارهای فرهنگی درون سازمانی انجام دهد، مثلا نمازخانه را اداره کند، مناسبتها و روزهای ملی و مذهبی را جشن بگیرد یا مراسم عزاداری را برگزار کند و به طور کلی کارکرد آن در همین محدوده خلاصه میشد. اما آرام آرام نگاهها تغییر کرد و به این فکر افتادند که سازمانها، شرکتها و وزارتخانهها سخنگو و اطلاعرسان نیاز دارد. بر همین اساس میتوان گفت پس از پایان جنگ نگاه به روابط عمومی هم تغییر کرد و روابط عمومیها جان گرفتند.
آغاز حرکت رو به رشد روابط عمومیها با پایان جنگ تحمیلی
وی با بیان اینکه دو تا سه سال پس از آغاز این تحول در روابط عمومیها، دفتر تبلیعات دولت موضوع انتخاب روابط عمومیهای برتر را مطرح کرد، اظهار داشت: به نظر من آغاز دهه ۷۰ دوران خوبی برای روابط عمومیها بود؛ در این سال مجله رسانه منتشر و رشته روابط عمومی در دانشگاه علامه طباطبایی تاسیس شد و سال بعد از آن این رشته در دانشگاه آزاد اسلامی تاسیس شد. در همین زمان کارشناسی ارشد ارتباطات در دانشگاه علامه طباطبایی و بعد در دانشگاه آزاد مورد تصویب قرار گرفت. سال ۷۵ دوره دکتری ارتباطات در دانشگاه دولتی و سال بعد از آن در دانشگاه آزاد اسلامی راهاندازی شد و به این ترتیب روابط عمومیها از کارکردهای سنتی فاصله گرفتند. در همین ایام بخشنامه و آیین نامه خوب تسط دولت ابلاغ شد. همین امر سبب شد تا روابط عمومیها رفتهرفته کارکرد خود را پیدا کردند و جشنوارههایی برگزار شد. بر این اساس انجمنهایی شکل گرفت و چندین نشریه در حوزه تخصصی روابط عمومی منتشر شد و میتوانیم بگوییم به سمت روابط عمومی علمی حرکت کردیم.
زارعیان با بیان اینکه ایراد در ساختارهای روابط عمومی پابرجاست، گفت: ما پس از پیشرفتهایی که داشتیم، در این زمینه پسرفت هم داشتیم و دلیلش این دانست که خیلی از افراد غیرمتخصص از حوزههای دیگر وارد روابط عمومی شدند. در سال ۸۶ هیئت دولت مصوبهای را ارائه داد که آن مصوبه بسیار به تقویت روابط عمومیها در زمین بودجه و آموزش کمک میکرد اما نگاه سطح بالا به روابط عمومی سبب شد تا خیلی از افراد از سایر رشتهها وارد روابط عمومی شوند.
ضعفهای موجود در مسیر پیشرفت روابط عمومیها
وی در ادامه افزود: روابط عمومی مسیر خود را پیدا کرده و همایشها و سمینارها و انتشارات در حوزه روابط عمومی رو به رشد است و این وضعیت همچنان ادامه دارد. ما در حال حاضر تعداد قابل توجهی دانشجوی کارشناسی ارشد و دکتری در رشته ارتباطات و روابط عمومی داریم و همچنین موسسات روابط عمومی وجود دارند که همایشها و سمینارهای علمی را برگزار میکنند و مجله و کتاب منتشر میکنند. همین طور با توسعه فضای مجازی در درون سازمانها نکاه ویژهای به روابط عمومی میشود اما در کنار همه این خوبیها به نظر من چند نقص هم وجود دارد:
۱) نقص ساختاری، هنوز ساختار روابط عمومیها زیر نظر بالاترین مقام یا معاون در برخی وزارتخانهها و در برخی از سازمانها با دفتر مدیریت یکی است. این نقص باید برطرف شود و همین طور به نیروی متخصص روابط عمومی بها داده شود.
۲) ساختار آموزشی ایراد بعدی است؛ به هرحال ساختار آموزشی ما کلاسمحور است و تجربی نیست به همین دلیل به نظر میرسد که ما نیازمند آموزشهای علمی و کاربردی هستیم، نه فقط آموزشهای نظری البته تا به حال اقداماتی شده اما به نظر من کافی نیست.
۳) بحث اقتصادی مشکل بعدی است، به هرحال روابط عمومی هزینهبر است و باید دولتها و مدیران ارشد توجه داشته باشند که هزینههای روابط عمومی را تامین کنند.
این استاد علوم ارتباطات در رابطه با ارزیابی خود از چشم انداز پیشرو روابط عمومیها اظهار داشت: عوامل متعددی روابط عمومی آینده را تحت تاثیر قرار خواهد داد و من چشمانداز مناسبتر از وضعیت فعلی را برای ان پیش بینی میکنم. اولین دلیل آن توسعه فضای مجازی است، با توسعه این فضا ضرورت داشتن مدیران روابط عمومی آگاه و اندیشمند برای سازمانها بالا رفته چراکه به سرعت اخبار منتشر میشود و سازمانها نیازمند افرادی هستند که بتوانند مدیریت افکار عمومی کنند.
زارعیان در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان ادامه داد: دومین دلیل افزایش تعداد فارغ التحصیلان این رشته است. روز به روز بر تعداد فارغ التحصیلان رشته روابط عمومی لفزایش پیدا میکند و این افراد این امکان و این توانایی را دارند که روابط عمومی آینده را متحول کنند. دلیل سوم توسعه روابط عمومی در بخش خصوصی است. موسسات روابط عمومی، شرکتهای روابط عمومی، انجمنهای روابط عمومی به دنبال توسعه روابط عمومی هستند. البته به کنار این سه عامل، باید عامل چهارمی را هم اضافه کرد و آن اینکه احساس نیاز مسئولان کشور اعم از مدیران دولتی و خصوصی به دستگاههای ارتباطی قوی عاملی برای توسعه روابط عمومیها است.
|