شبکه اطلاع رسانی روابط‌عمومی ایران (شارا)-|| از «افکار عمومی» تعاریف بی شماری بعمل آمده است این دو کلمه ترجمه اصطلاح (Public Opinion) است «پابلیک» در انگلیسی اسم جمع است و معنی آن گروهی از مردم است که افراد آن در یک امر و یا اموری چند اشتراک منفعت یا علاقه دارند و خود را به یکدیگر بسته می دانند.

این گروه ممکن است کوچک یا بزرگ یا گروه اکثریت و یا اقلیت باشد. یکی از نویسندگان کلمه «پابلیک» را چنین تعریف کرده است: اجتماع دو نفر یا عده‌ای بیشتر از مردم که به نحوی نشان می دهند که درباره اموری با هم همکاری و معاضدت گروهی دارند.»

کلمه (عموم) در روابط‌عمومی مترادف گروه (Group) بکار می رود و گروه ممکن است گروه کارمندان باشند یا مشتریان یا فارغ التحصیلان و یا گروه های بی شمار دیگر باشند. پس در هر جامعه‌ای تعداد بی شماری از گروه های کوچک وجود دارند و دستگاه روابط عمومی هر سازمانی با چند گروه از این واحدهای بی شمار در اجتماع سرو کار دارد.

عقیده “Opinion” به معنی آشکار ساختن گرایش ذهنی نسبت به یک امر مورد اختلاف است. عقیده با اختلاف و تباین نظر ملازمه دارد. وقتی کسی می گوید من درباره فلان موضوع چنین عقیده‌ای دارم با این نشان می دهد که عقاید و افکار دیگری هم درباره موضوع مورد بحث وجود دارد که با نظر و عقیده او مباین و مخالف می باشد. پس عقیده مستلزم وجود تباین و منازعه است و حال آنکه «حقیقت» چیزی است که مورد قبول عامه باشد. مثلا قانون جاذبه یک حقیقت می باشد و هم آن را قبول دارند. اما قانون خدمت سربازی یک امر نظری و مربوط به عقیده می باشد. در هر کشوری لااقل عده معدودی پیدا می‌شوند که با نظر اکثریت در این مورد اختلاف عقیده داشته باشند.

آنچه در نظر یک فرد حقیقت محسوب می شود ممکن است در نظر دیگری یک عقیده و امری نظری تلقی گردد.

رویه یا واکنش ذهنی (Attitude) تمایل فرد به تلقی مخصوص از یک امر و یا وضع مخصوص است. در زبان انگلیسی کلمه (Attitude) به معنی رویه یا واکنش ذهنی غالبا بجای (Opinion) بمعنی عقیده بکار می رود و همین امر موجب ابهام و پیچیدگی شده است. بین مفهوم این دو کلمه تمایز فاحش وجود دارد. ولی این دو مفهوم در یکدیگر تأثیر دارند. رویه یک حالت ذهنی و درونی است. ولی عقیده تجلی آن حالت و وضع در دنیای خارج از درون است.

هر فرد آمادگی خود را برای فکر کردن و کار کردن از منابع و جاهای متعدد بدست می آورد. رویه و واکنش ذهنی فرد تا روزی که مسئله‌ای برای گروهی که وی در آن عضویت دارد پیش نیامده بحال کمون باقی می ماند. مسئله هم وقتی پیش می آمد که اصطکاک و تصادم و ناکامی و سرخوردگی و اضطراب و نگرانی پیش بیاید. وقتی فرد با این وضع مواجه گردد آن وقت است که رویه خود را اتخاذ می کند و رأی و نظر خود را ابراز می دارد.

با توضیحاتی که داده می شود می توان افکار یا عقاید عمومی را چنین تعریف کرد: افکار عمومی - «عقاید فردی اعضای یک گروه است که با هم اشتراک علاقه و منفعت دارند» عقاید عمومی مخالف با افکار و عقاید خصوصی نخواهد بود بلکه نتیجه مجموع عقاید انفرادی درباره مسائل عمومی است.

مسائل عمومی مسائلی هستند که افراد یک گروه را تحت تأثیر قرار می دهند و گروه هم به عده‌ای از مردم اطلاق می شود که امور واحدی در سرنوشت آنها مؤثر واقع گردد. گروه ها خودشان نمی توانند دارای رأی و عقیده باشند بلکه مجموع آراء و عقاید و افکار اعضای یک گروه را درباره امری که مورد مناظره و بحث عمومی واقع شده افکار یا عقاید عمومی می نامند.

« اسکات کاتلیپ» با نقل قول از یکی از دانشمندان افکار عمومی را به سه طریق زیر تعریف نموده است:
1 – افکار عمومی در مفهوم وسیع خود تمام طرز زندگی یک ملت یعنی همان چیزی است که علمای علوم اجتماعی آن را ( کولتور) یک ملت می نامند.

2 – افکار عمومی حالت احساسی یا عاطفی بارز یک ملت یا عده قابل ملاحظه‌ای از افراد یک ملت است.

3 – افکار عمومی مجموع عقاید یا افکار فردی اعضای یک گروه است که توجه شان بسوی یک موضوع و مقصد و حب و بغض مشترک معطوف شده است.

منبع: شبکه اطلاع رسانی روابط‌عمومی ایران (شارا)